Wszystkie okolice zamku, jak daleko oko sięgało, były zapełnione zbitą masą ludzi. W tym był sęk. A na domiar złego, skoro go owionęło wiosenne powietrze, przejęte zapachami pól i zieleni, poczuł w sobie jakąś głuchą, niezmożoną tęsknotę. Przybywszy więc Doman w duchu Bogu, znajduję się na długi remontik dopóty, dopóki on tu ni stąd, ni mnie kto powie, co nikogo nie posłyszę. FIKALSKI (idąc z głębi naprzód) Panowie! – To ja będę czekał, będę czekał i czekał. Ale zawsze pochodzą z miłości. Cesarz[165] głosił przez usta swych posłów, że syn jego Annę zaślubi, Montluc i Francuzi co do tego drażliwego punktu milczeli, ani przyrzekając, ani się opierając. pani gra? Pan zerwał się z fotelu. Przędą motki, wybijają darmo len, konopie itd. BARTŁOMIEJ Teras wy, idźcie do chaty, A ja pójdę dla Basi prosić gości w swaty. Chwalebny Bóg w świętych swoich! 01,34 Gdy usłyszał Pan głos mów waszych, rozgniewał się i przysiągł mówiąc: 01,35 Ani jeden człowiek z tego przewrotnego pokolenia nie ujrzy pięknej krainy, którą poprzysiągłem dać przodkom waszym, 01,36 z wyjątkiem Kaleba, syna Jefunnego. Cierpię głód, prywacje, okrucieństwo i żądzę zbytku. Ciotka kręciła głową. Tylko pokolenia mieszkające na stepach, w górach, zwłaszcza ku wschodowi i południowi, są jeszcze dzikie i drapieżne. (Czy próżniak może być uczciwym? Opat klął, przeklinał dom, ludzi, pola, a gdy podano mu konia, skoczył na niego bez strzemion i puścił się w cwał z miejsca, z rozwianymi przez wiatr rękawami, podobny do olbrzymiego czerwonego ptaka. Zwycięstwo i Zabor Biegły przed nim i za nim. - Jako gospodarz czuły na dobro swych gości nie mogę pozwolić, ażeby panna Aleksandra jechała bez siły zbrojnej, wybieraj więc waść: albo sam, albo oboje z eskortą. już zbrakło krzeseł, przystawali, nie bacząc na tłok, byle się tylko znaleźć bliżej, w promieniu jego wszechmocnych spojrzeń. Był to talent rzeczywisty, przejawiający się zarówno w prozie jak w mowie wiązanej. A czasy idą złe. I znowu spójrzał z góry, okiem struny zmierzył, Złączył ręce, oburącz w dwa drążki uderzył: Uderzenie tak sztuczne, tak było potężne, Że struny zadzwoniły jak trąby mosiężne I z trąb znana piosenka ku niebu wionęła, Marsz tryumfalny: Jeszcze Polska nie zginęła!